Anonymous Americas

1000-1950 / United States

Cleanness

Clannesse who so kyndly cowþe comende
& rekken vp alle þe resounz þat ho by ri3t askez,
Fayre formez my3t he fynde in forering his speche
& in þe contrare kark & combraunce huge.
For wonder wroth is þe Wy3þat wro3t alle þinges
Wyth þe freke þat in fylþe fol3es Hym after,
As renkez of relygioun þat reden & syngen
& aprochen to hys presens & prestez arn called;
Thay teen vnto his temmple & temen to hym seluen,
Reken with reuerence þay rychen His auter;
Þay hondel þer his aune body & vsen hit boþe.
If þay in clannes be clos þay cleche gret mede;
Bot if þay conterfete crafte & cortaysye wont,
As be honest vtwyth & inwith alle fylþez,
Þen ar þay synful hemself & sulped altogeder
Boþe God & His gere, & hym to greme cachen.
He is so clene in His courte, þe Kyng þat al weldez,
& honeste in His housholde & hagherlych serued
With angelez enourled in alle þat is clene,
Boþ withine & withouten in wedez ful bry3t;
Nif he nere scoymus & skyg & non scaþe louied,
Hit were a meruayl to much, hit mo3t not falle.
Kryst kydde hit Hymself in a carp onez,
Þeras He heuened a3t happez & hy3t hem her medez.
Me mynez on one amonge oþer, as Maþew recordez,
Þat þus clanness vnclosez a ful cler speche:
Þe haþel clene of his hert hapenez ful fayre,
For he schal loke on oure Lorde with a bone chere';
As so saytz, to þat sy3t seche schal he neuer
Þat any vnclannesse hatz on, auwhere abowte;
For He þat flemus vch fylþe fer fro His hert
May not byde þat burre þat hit His body ne3en.
Forþy hy3not to heuen in haterez totorne,
Ne in þe harlatez hod, & handez vnwaschen.
For what vrþly haþel þat hy3honour haldez
Wolde lyke if a ladde com lyþerly attyred,
When he were sette solempnely in a sete ryche,
Abof dukez on dece, with dayntys serued?
Þen þe harlot with haste helded to þe table,
With rent cokrez at þe kne & his clutte traschez,
& his tabarde totorne, & his totez oute,
Oþer ani on of alle þyse, he schulde be halden vtter,
With mony blame ful bygge, a boffet peraunter,
Hurled to þe halle dore & harde þeroute schowued,
& be forboden þat bor3e to bowe þider neuer,
On payne of enprysonment & puttyng in stokkez;
& þus schal he be schent for his schrowde feble,
Þa3neuer in talle ne in tuch he trespas more.
& if vnwelcum he were to a worþlych prynce,
3et hym is þe hy3e Kyng harder in her euen;
As Maþew melez in his masse of þat man ryche,
Þat made þe mukel mangerye to marie his here dere,
& sende his sonde þen to say þat þay samne schulde,
& in comly quoyntis to com to his feste:
'For my boles & my borez arn bayted & slayne,
& my fedde foulez fatted with scla3t,
My polyle þat is penne-fed & partrykez boþe,
Wyth scheldez of wylde swyn, swanez & cronez,
Al is roþeled & rosted ry3t to þe sete;
Comez cof to my corte, er hit colde worþe.'
When þay knewen his cal þat þider com schulde,
Alle excused hem by þe skyly he scape by mo3t.
On hade bo3t hym a bor3, he sayde, by hys trawþe:
'Now turne I þeder als tyd þe toun to byholde.'
Anoþer nayed also & nurned þis cawse:
'I haf 3erned & 3at 3okkez of oxen,
& for my hy3ez hem bo3t; to bowe haf I mester,
To see hem pulle in þe plow aproche me byhouez.'
'& I haf wedded a wyf,' so wer hym þe þryd;
'Excuse me at þe court, I may not com þere.'
Þus þay dro3hem adre3with daunger vchone,
Þat non passed to þe plate þa3he prayed were.
Thenne þe ludych lorde lyked ful ille,
& hade dedayn of þat dede; ful dry3ly he carpez.
He saytz: 'Now for her owne sor3e þay forsaken habbez;
More to wyte is her wrange þen any wylle gentyl.
Þenne gotz forth, my gomez, þe grete streetez,
& forsettz on vche a syde þe cete aboute;
Þe wayferande frekez, on fote & on hors,
Boþe burnez & burdez, þe better & þe wers,
Laþez hem alle luflyly to lenge at my fest,
& bryngez hem blyþly to bor3e as barounez þay were,
So þat my palays plat ful be py3t al aboute;
Þise oþer wrechez iwysse worþy no3t wern.'
Þen þay cayred & com þat þe cost waked,
Bro3ten bachlerez hem wyth þat þay by bonkez metten,
Swyerez þat swyftly swyed on blonkez,
& als fele vpon fote, of fre & of bonde.
When þay com to þe courte keppte weren þay fayre,
Sty3tled with þe stewarde, stad in þe halle,
Ful manerly with marchal mad for to sitte,
As he watz dere of degre dressed his seete.
Þenne seggez to þe souerayn sayden þerafter:
'Lo! Lorde, with your leue, at your lege heste
& at þi banne we haf bro3t, as þou beden habbez,
Mony renischsche renkez, & 3et is roum more.'
Sayde þe lorde to þo ledez, 'Laytez 3et ferre,
Ferre out in þe felde, & fechez mo gestez;
Waytez gorstez & greuez, if ani gomez lyggez;
Whatkyn folk so þer fare, fechez hem hider;
Be þay fers, be þay feble, forlotez none,
Be þay hol, be þay halt, be þay ony3ed,
& þa3þay ben boþe blynde & balterande cruppelez,
Þat my hous may holly by halkez by fylled.
For, certez, þyse ilk renkez þat me renayed habbe,
& denounced me no3t now at þis tyme,
Schul neuer sitte in my sale my soper to fele,
Ne suppe on sope of my seve, þa3þa3þay swelt schulde.'
Thenne þe sergauntez, at þat sawe, swengen þeroute,
& diden þe dede þat demed, as he deuised hade,
& with peple of alle plytez þe palays þay fyllen;
Hit weren not alle on wyuez sunez, wonen with on fader.
Wheþer þay wern worþy oþer wers, wel wern þay stowed,
Ay þe best byfore & bry3test atyred,
Þe derrest at þe hy3e dese, þat dubbed wer fayrest,
& syþen on lenþe bilooghe ledez inogh.
& ay a segge semed by her wedez,
So with marschal at her mete mensked þay were.
Clene men in compaynye forknowen wern lyte,
& 3et þe symplest in þat sale watz serued to þe fulle,
Boþe with menske & with mete & mynstrasy noble,
& alle þe laykez þat a lorde a3t in londe schewe.
& þay bigonne to be glad þat god drink haden.
& vch mon with his mach made hym at ese.
Now inmyddez þe mete þe mayster hym biþo3t
Þat he wolde se þe semble þat samned was þere,
& rehayte rekenly þe riche & þe pou,
& cherisch hem alle with his cher, & chaufen her joye.
Þen he bowez fro his bour into þe brode halle
& to þe best on þe bench, & bede hym be myry,
Solased hem with semblaunt & syled fyrre,
Tron fro table to table & talkede ay myrþe.
Bot as he ferked ouer þe flor, he fande with his y3e,
Hit watz not for a halyday honestly arayed,
A þral þry3t in þe þrong vnþryuandely cloþed,
Ne no festiual frok, bot fyled with werkkez;
Þe gome watz vngarnyst with god men to dele.
& gremed þerwith þe grete lorde, & greue hym he þo3t.
'Say me, frende,' quoþ þe freke with a felle chere,
'Hov wan þou into þis won in wedez so fowle?
Þe abyt þat þou hatz vpon, no halyday hit menskez;
Þou, burne, for no brydale art busked in wedez.
How watz þou hardy þis hous for þyn vnhap ne3e
In on so ratted a robe & rent at þe sydez?
Þow art a gome vngoderly in þat goun febele;
Þou praysed me & my place ful pouer & ful nede,
Þat watz so prest to aproche my presens hereinne.
Hopez þou I be a harlot þi erigaut to prayse?'
Þat oper burne watz abayst of his broþe wordez,
& hurkelez doun with his hede, þe vrþe he biholdez;
He watz so scoumfit of his scylle, lest he skaþe hent,
Þat he ne wyst on worde what he warp schulde.
Þen þe lorde wonder loude laled & cryed,
& talkez to his tormenttourez: 'Takez hym,' he biddez,
'Byndez byhynde, at his bak, boþe two his handez,
& felle fetterez to his fete festenez bylyue;
Stik hym stifly in stokez, & stekez hym þerafter
Depe in my doungoun þer doel euer dwellez,
Greuing & gretyng & gryspyng harde
Of teþe tenfully togeder, to teche hym be quoynt.'
Thus comparisunez Kryst þe kyndom of heuen
To þis frelych feste þat fele arn to called;
For alle arn laþed luflyly, þe luþer & þe better,
Þat euer wern ful3ed in font, þat fest to haue.
Bot war þe wel, if þou wylt, þy wedez ben clene
& honest for þe halyday, lest þou harme lache,
For aproch þou to þat Prynce of parage noble,
He hates helle no more þen hem þat ar sowle.
Wich arn þenne þy wedez þou wrappez þe inne,
Þat schal schewe hem so schene schrowde of þe best?
Hit arn þy werkez, wyterly, þat þou wro3t hauez,
& lyued with þe lykyng þat ly3e in þyn hert;
Þat þo be frely & fresch fonde in þy lyue,
& fetyse of a fayr forme to fote & to honde,
& syþen alle þyn oþer lymez lapped ful clene;
Þenne may þou se þy Sauior & His sete ryche.
For fele fautez may a freke forfete his blysse,
Þat he þe Souerayn ne se, þen for slauþe one;
As for bobaunce & bost & bolnande priyde
Þroly into þe deuelez þrote man þryngez bylyue.
For couetyse & colwarde & croked dedez,
For monsworne & menscla3t & to much drynk,
For þefte & for þrepyng, vnþonk may mon haue;
For roborrye & riboudrye & resounez vntrwe,
& dsyheriete & depryue dowrie of wydoez,
For marryng of maryagez & mayntnaunce of schrewez,
For traysoun & trichcherye & tyrauntyre boþe,
& for fals famacions & fayned lawez;
Man may mysse þe myrþe þat much is to prayse
For such vnþewez as þise, & þole much payne,
& in þe Creatores cort com neuermore,
Ne neuer see Hym with sy3t for such sour tournez.
Bot I haue herkned & herde of mony hy3e clerkez,
& als in resounez of ry3t red hit myseluen,
Þat þat ilk proper Prynce þat paradys weldez
Is displesed at vch a poynt þat plyes to scaþe;
Bot neuer 3et in no boke breued I herde
Þat euer He wrek so wyþerly on werk þat He made,
Ne venged for no vilte of vice ne synne,
Ne so hastyfly watz hot for hatel of His wylle,
Ne neuer so sodenly so3t vnsoundely to weng,
As for fylþe of þe flesch þat foles han vsed;
For, as I fynde, þer He for3et alle His fre þewez,
& wex wod to þe wrache for wrath at His hert.
For þe fyrste felonye þe falce fende wro3t
Whyl he watz hy3e in þe heuen houen vpon lofte,
Of alle þyse aþel aungelez attled þe fayrest:
& he vnkyndely, as a karle, kydde a reward.
He se3no3t bot hymself how semly he were,
Bot his Souerayn he forsoke & sade þyse wordez:
'I schal telde vp my trone in þe tramountayne,
& by lyke to þat Lorde þat þe lyft made.'
With þis worde þat he warp, þe wrake on hym ly3t:
Dry3tyn with His dere dom hym drof to þe abyme,
In þe mesure of His mode, His metz neuer þe lasse.
Bot þer He tynt þe tyþe dool of His tour ryche:
Þa3þe feloun were so fers for his fayre wedez
& his glorious glem þat glent so bry3t,
As sone as Dry3tynez dome drof to hymseluen,
Þikke þowsandez þro þrwen þeroute,
Fellen fro þe frymament fendez ful blake,
Sweued at þe fryst swap as þe snaw þikke,
Hurled into helle-hole as þe hyue swarmez.
Fylter fenden folk forty dayez lencþe,
Er þat styngande storme stynt ne my3t;
Bot as smylt mele vnder smal siue smokez forþikke.
So fro heuen to helle þat hatel schor laste,
On vche syde of þe worlde aywhere ilyche.
3is, hit watz a brem brest & a byge wrache,
& 3et wrathed not þe Wy3; ne þe wrech sa3tled,
Ne neuer wolde, for wyl, his worþy God knawe,
Ne pray Hym for no pite, so proud watz his wylle.
Forþy þa3þe rape were rank, þe rawþe watz lytt;
Þa3he be kest into kare, he kepes no better.
Bot þat oper wrake þat wex, on wy3ez hit ly3t
Þur3þe faut of a freke þat fayled in trawþe,
Adam inobedyent, ordaynt to blysse.
Þer pryuely in paradys his place watz devised,
To lyue þer in lykyng þe lenþe of a terme,
& þenne enherite þat home þat aungelez forgart;
Bot þur3þe eggyng of Eue he ete of an apple
Þat enpoysened alle peplez þat parted fro hem boþe,
For a defence þat watz dy3t of Dry3tyn Seluen,
& a payne þeron put & pertly halden.
Þe defence watz þe fryt þat þe freke towched,
& þe dom is þe deþe þat drepez vus alle;
Al in mesure & meþe watz mad þe vengiaunce,
& efte amended with a mayden þat make had neuer.
Bot in þe þryd watz forþrast al þat þryue schuld:
Þer watz malys mercyles & mawgre much scheued,
Þat watz for fylþe vpon folde þat þe folk vsed,
Þat þen wonyed in þe worlde withouten any maysterz.
Hit wern þe fayrest of forme & of face als,
Þe most & þe myriest þat maked wern euer,
Þe styfest, þe stalworþest þat stod euer on fete,
& lengest lyf in hem lent of ledez alle oþer.
For hit was þe forme foster þat þe folde bred,
Þe aþel aunceterez sunez pat Adam watz called,
To wham God hade geuen alle þat gayn were,
Alle þe blysse boute blame þat bodi my3t haue;
& þose lykkest to þe lede, þat lyued next after;
Forþy so semly to see syþen wern none.
Þer watz no law to hem layd bot loke to kynde,
& kepe to hit, & alle hit cors clanly fulfylle.
& þenne founden þay fylþe in fleschlych dedez,
& controeued agayn kynde contrare werkez,
& vsed hem vnþryftyly vchon on oþer,
& als with oþer, wylsfully, upon a wrange wyse:
So ferly fowled her flesch þat þe fende loked
How þe de3ter of þe douþe wern derelych fayre,
& fallen in fela3schyp with hem on folken wyse,
& engendered on hem jeauntez with her japez ille.
Þose wern men meþelez & ma3ty on vrþe,
Þat for her lodlych laykez alosed þay were;
He watz famed for fre þat fe3t loued best,
& ay þe bigest in bale þe best watz halden.
& þenne euelez on erþe ernestly grewen
& multyplyed monyfolde inmongez mankynde,
For þat þe ma3ty on molde so marre þise oþer
Þat þe Wy3e þat al wro3t ful wroþly bygynnez.
When He knew vche contre coruppte in hitseluen,
& vch freke forloyned fro þe ry3t wayez,
Felle temptande tene towched His hert.
As wy3e wo hym withinne, werp to Hymseluen:
'Me forþynkez ful much þat euer I mon made,
Bot I schal delyuer & do away þat doten on þis molde,
& fleme out of þe folde al þat flesch werez,
Fro þe burne to þe best, fro bryddez to fyschez;
Al schal doun & be ded & dryuen out of erþe
Þat euer I sette saule inne; & sore hit Me rwez
Þat euer I made hem Myself; bot if I may herafter,
I schal wayte to be war her wrenchez to kepe.'
Þenne in worlde watz a wy3e wonyande on lyue,
Ful redy & ful ry3twys, & rewled hym fayre,
In þe drede of Dry3tyn his dayez he vsez,
& ay glydande wyth his God, his grace watz þe more.
Hym watz þe nome Noe, as is innoghe knawen.
He had þre þryuen sunez, & þay þre wyuez:
Sem soþly þat on, þat oþer hy3t Cam,
& þe jolef Japheth watz gendered þe þryd.
Now God in nwy to Noe con speke
Wylde wrakful wordez, in His wylle greued:
'Þe ende of alle kynez flesch þat on vrþe meuez
Is fallen forþwyth My face, & forþer hit I þenk.
With her vnworþelych werk Me wlatez withinne;
Þe gore þerof Me hatz greued & þe glette nwyed.
I schal strenkle My distresse, & strye al togeder,
Boþe ledez & londe & alle þat lyf habbez.
Bot make to þe a mancioun, & þat is My wylle,
A cofer closed of tres, clanlych planed.
Wyrk wonez þerinne for wylde & for tame,
& þenne cleme hit with clay comly withine,
& alle þe endentur dryuen daube withouten.
& þus of lenþe & of large þat lome þou make:
Þre hundred of cupydez þou holde to þe lenþe,
Of fyfty fayre ouerþwert forme þe brede;
& loke euen þat þyn ark haue of he3þe þrette,
& a wyndow wyd vpon wro3t vpon lote,
In þe compas of a cubit kyndely sware;
A wel dutande dor, don on þe syde;
Haf hallez þerinne & halkez ful mony,
Boþe boskez & bourez & wel bounden penez.
For I schal waken vp a water to wasch alle þe worlde,
& quelle alle þat is quik with quauende flodez,
Alle þat glydez & gotz & gost of lyf habbez;
I schal wast with My wrath þat wons vpon vrþe.
Bot My forwarde with þe I festen on þis wyse,
For þou in reysoun hatz rengned & ry3twys ben euer:
Þou schal enter þis ark with þyn aþel barnez
& þy wedded wyf; with þe þou take
Þe makez of þy myry sunez; þis meyny of a3te
I schal saue of monnez saulez, & swelt þose oþer.
Of vche best þat berez lyf busk þe a cupple,
Of vche clene comly kynde enclose seuen makez,
Of vche horwed in ark halde bot a payre,
For to saue Me þe sede of alle ser kyndez.
& ay þou meng with þe malez þe mete ho-bestez,
Vche payre by payre to plese ayþer oþer;
With alle þe fode þat may be founde frette þy cofer,
For sustnaunce to yowself & also þose oþer.'
Ful grayþely gotz þis god man & dos Godez hestes,
In dry3dred & daunger þat durst do non oþer.
Wen hit watz fettled & forged & to þe fulle grayþed,
Þenn con Dry3ttyn hym dele dry3ly þyse wordez.
'Now Noe,' quoþ oure Lorde, 'art þou al redy?
Hatz þou closed þy kyst with clay alle aboute?'
'3e, Lorde, with þy leue,' sayde þe lede þenne,
Al is wro3t at Þi worde, as Þou me wyt lantez.'
'Enter in, þenn,' quoþ He, & haf þi wyf with þe,
Þy þre sunez, withouten þrep, & her þre wyuez;
Bestez, as I bedene haue, bosk þerinne als,
& when 3e arn staued, styfly stekez yow þerinne.
Fro seuen dayez ben seyed I sende out bylyue
Such a rowtande ryge þat rayne schal swyþe
Þat schal wasch alle þe worlde of werkez of fylþe;
Schal no flesch vpon folde by fonden onlyue,
Outtaken yow a3t in þis ark staued
& sed þat I wyl saue of þyse ser bestez.'
Now Noe neuer stytez, þat niy3 he bygynnez,
Er al wer stawed & stoken as þe steuen wolde.
Thenne sone com þe seuenþe day, when samned wern alle,
& alle woned in þe whichche, þe wylde & þe tame.
Þen bolned þe abyme, & bonkez con ryse,
Waltes out vch walle-heued in ful wode stremez;
Watz no brymme þat abod vnbrosten bylyue;
Þe mukel lauande loghe to þe lyfte rered.
Mony clustered clowde clef alle in clowtez;
Torent vch a rayn-ryfte & rusched to þe vrþe,
Fon neuer in forty dayez. & þen þe flod ryses,
Ouerwaltez vche a wod & þe wyde feldez.
For when þe water of þe welkyn with þe worlde mette,
Alle þat deth mo3t dry3e drowned þerinne.
Þer watz moon for to make when meschef was cnowen,
Þat no3t dowed bot þe deth in þe depe stremez;
Water wylger ay wax, wonez þat stryede,
Hurled into vch hous, hent þat þer dowelled.
Fryst feng to þe fly3t alle þat fle my3t;
Vuche burde with her barne þe byggyng þay leuez
& bowed to þe hy3bonk þer brentest hit wern,
& heterly to þe hy3e hyllez þay aled on faste.
Bot al watz nedlez her note, for neuer cowþe stynt
Þe ro3e raynande ryg, þe raykande wawez,
Er vch boþom watz brurdful to þe bonkez eggez,
& vche a dale so depe þat demmed at þe brynkez.
Þe moste mountaynez on mor þenne watz no more dry3e,
& þeron flokked þe folke, for ferde of þe wrake.
Syþen þe wylde of þe wode on þe water flette;
Summe swymmed þeron þat saue hemself trawed,
Summe sty3e to a stud & stared to þe heuen,
Rwly wyth a loud rurd rored for drede.
Harez, herttez also, to þe hy3e runnen;
Bukkez, bausenez, & bulez to þe bonkkez hy3ed;
& alle cryed for care to þe Kyng of heuen,
Recouerer of þe Creator þay cryed vchone,
Þat amounted þe masse, þe mase His mercy watz passed,
& alle His pyte departed fro peple þat He hated.
Bi þat þe flod to her fete flo3ed & waxed,
Þen vche a segge se3wel þat synk hym byhoued.
Frendez fellen in fere & faþmed togeder,
To dry3her delful deystyne & dy3en alle samen;
Luf lokez to luf & his leue takez,
For to ende alle at onez & for euer twynne.
By forty dayez wern faren, on folde no flesch styryed
Þat þe flod nade al freten with fe3tande wa3ez;
For hit clam vche a clyffe, cubites fyftene
Ouer þe hy3est hylle þat hurkled on erþe.
Þenne mourkne in þe mudde most ful nede
Alle þat spyrakle inspranc, no sprawlyng awayled,
Saue þe haþel vnder hach & his here straunge,
Noe þat ofte neuened þe name of oure Lorde,
Hym a3tsum in þat ark, as aþel God lyked,
Þer alle ledez in lome lenged druye.
Þe arc houen watz on hy3e with hurlande gotez,
Kest to kythez vncouþe þe clowdez ful nere.
Hit waltered on þe wylde flod, went as hit lyste,
Drof vpon þe depe dam, in daunger hit semed,
Withouten mast, oþer myke, oþer myry bawelyne,
Kable, oþer capstan to clyppe to her ankrez,
Hurrok, oþer hande-helme hasped on roþer,
Oþer any sweande sayl to seche after hauen,
Bot flote forthe with þe flyt of þe felle wyndez.
Whederwarde so þe water wafte, hit rebounde;
Ofte hit roled on rounde & rered on ende;
Nyf oure Lorde hade ben her lodezmon hem had lumpen harde.
Of þe lenþe of Noe lyf to lay a lel date,
Þe sex hundreth of his age & none odde 3erez,
Of secounde monyth þe seuenþe day ry3tez,
Towalten alle þyse welle-hedez & þe water flowed;
& þryez fyfty þe flod of folwande dayez;
Vche hille watz þer hidde with yez ful graye.
Al watz wasted þat þer wonyed þe worlde withinne,
Þ euer flote, oþer flwe, oþer on fote 3ede,
That ro3ly watz þe remnaunt þat þe rac dryuez
Þat alle gendrez so joyst wern joyned wythinne
Bot quen þe Lorde of þe lyfte lyked Hymseluen
For to mynne on His mon His meth þat abydez,
Þen He wakened a wynde on watterez to blowe;
Þenne lasned þe llak þat large watz are.
Þen He stac vp þe stangez, stoped þe wellez,
Bed blynne of þe rayn: hit batede as faste;
Þenne lasned þe lo3lowkande togeder.
After harde dayez wern out an hundreth & fyfte,
As þat lyftande lome luged aboute.
Where þe wynde & þe weder warpen hit wolde,
Hit sa3tled on a softe day, synkande to grounde;
On a rasse of a rok hit rest at þe laste,
On þe mounte of Mararach of Armene hilles.
Þat oþerwayez on Ebrv hit hat þe Thanes.
Bot þa3þe kyste in þe cragez wern closed to byde,
3et fyned not þe flod ne fel to þe boþemez,
Bot þe hy3est of þe eggez vnhuled weren a lyttel,
Þat þe burne bynne borde byhelde þe bare erþe.
Þenne wafte he vpon his wyndowe, & wysed þeroute
A message fro þat meyny hem moldez to seche:
Þat watz þe rauen so ronk, þat rebel watz euer;
He watz colored as þe cole, corbyal vntrwe.
& he fongez to þe fly3t & fannez on þe wyndez,
Halez hy3e vpon hy3t to herken tyþyngez.
He croukez for comfort when carayne he fyndez
Kast vp on a clyffe þer costese lay drye;
He hade þe smelle of þe smach & smoltes þeder sone,
Fallez on þe foule flesch & fyllez his wombe,
& sone 3ederly for3ete 3isterday steuen,
How þe cheuetayn hym charged þat þe kyst 3emed.
Þe rauen raykez hym forth, þat reches ful lyttel
How alle fodez þer fare, ellez he fynde mete;
Bot þe burne bynne borde þat bod to hys come
Banned hym ful bytterly with bestes alle samen.
He sechez anoþer sondezmon, & settez on þe doue,
Bryngez þat bry3t vpon borde, blessed, & sayde:
'Wende, worþelych wy3t, vus wonez to seche;
Dryf ouer þis dymme water; if þou druye fyndez
Bryng bodworde to bot blysse to vus alle.
Þa3þat fowle be false, fre be þou euer.'
Ho wyrle out on þe weder on wyngez ful scharpe,
Dre3ly alle alonge day þat dorst neuer ly3t;
& when ho fyndez no folde her fote on to pyche,
Ho vmbekestez þe coste & þe kyst sechez.
Ho hittez on þe euentyde & on þe ark sittez;
Noe nymmes hir anon & naytly hir stauez.
Noe on anoþer day nymmez efte þe doveue,
& byddez hir bowe ouer þe borne efte bonkez to seche;
& ho skyrmez vnder skwe & skowtez aboute,
Tyl hit watz ny3e at þe na3t, & Noe þen sechez.
On ark on an euentyde houez þe dowue;
On stamyn ho stod & stylle hym abydez.
What! ho bro3t in hir beke a bronch of olyue,
Gracyously vmbegrouen al with grene leuez;
Þat watz þe syngne of sauyte þat sende hem oure Lorde,
& þe sa3tlyng of Hymself with þo sely bestez.
Þen watz þer joy on þat gyn where jumpred er dry3ed,
& much comfort in þat cofer þat watz clay-daubed.
Myryly on a fayr morn, monyth þe fyrst,
Þat fallez formast in þe 3er, & þe fyrst day,
Ledez lo3en in þat lome & loked þeroute,
How þat watterez wern woned & þe worlde dryed.
Vchon loued oure Lorde, bot lenged ay stylle
Tyl þay had tyþyng fro þe Tolke þat tyned hem þerinne.
Þen Godez glam to hem glod þat gladed hem alle,
Bede hem drawe to þe dor: delyuer hem He wolde.
Þen went þay to þe wykket, hit walt vpon sone;
Boþe þe burne & his barnez bowed þeroute,
Her wyuez walkez hem wyth & þe wylde after,
Þroly þrublande in þronge, þrowen ful þykke.
Bot Noe of vche honest kynde nem out an odde,
& heuened vp an auter & hal3ed hit fayre,
& sette a sakerfyse þeron of vch a ser kynde
Þat watz comly & clene: God kepez non oþer.
When bremly brened þose bestez, & þe breþe rysed,
Þe sauour of his sacrafyse so3t to Hym euen
Þat al spedez & spyllez; He spekes with þat ilke
In comly comfort ful clos & cortays wordez:
'Now, Noe, no more nel I neuer wary
Alle þe mukel mayny molde for no mannez synnez,
For I se wel þat hit is sothe þat alle mannez wyttez
To vnþryfte arn alle þrawen with þo3t of her herttez,
& ay hatz ben, & wyl be 3et; fro her barnage
Al is þe mynde of þe man to malyce enclyned.
Forþy schal I neuer schende so schortly at ones
As dysstrye al for manez synne, dayez of þis erþe.
Bot waxez now & wendez forth & worþez to monye,
Multyplyez on þis molde, & menske yow bytyde.
Sesounez schal yow neuer sese of sede ne of heruest,
Ne hete, ne no harde forst, vmbre ne dro3þe,
Ne þe swetnesse of somer, ne þe sadde wynter,
Ne þe ny3t, ne þe day, ne þe newe 3erez,
Bot euer renne restlez: rengnez 3e þerinne.'
Þerwyth He blessez vch a best, & byta3t hem þis erþe.
Þen watz a skylly skyualde, quen scaped alle þe wylde,
Vche fowle to þe fly3t þat fyþerez my3t serue,
Vche fysch to þe flod þat fynne couþe nayte.
Vche beste to þe bent þat þat bytes on erbez;
Wylde wormez to her won wryþez in þe erþe,
Þe fox & þe folmarde to þe fryth wyndez,
Herttes to hy3e heþe, harez to gorstez,
& lyounez & lebardez to þe lake-ryftes:
Hernez & hauekez to þe hy3e rochez,
Þe hole-foted fowle to þe flod hy3ez,
& vche best at a brayde þer hym best lykez;
Þe fowre frekez of þe folde fongez þe empyre.
Lo! suche a wrakful wo for wlatsum dedez
Parformed þe hy3e Fader on folke þat He made;
Þat He chysly hade cherisched He chastysed ful hardee,
In devoydynge þe vylanye þat venkquyst His þewez.
Forþy war þe now, wy3e þat worschyp desyres
In His comlych courte þat Kyng is of blysse,
In þe fylþe of þe flesch þat þou be founden neuer,
Tyl any water in þe worlde to wasche þe fayly.
For is no segge vnder sunne so seme of his craftez,
If he be sulped in synne, þat syttez vnclene;
On spec of spote may spede to mysse
Of þe sy3te of þe Souerayn þat syttez so hy3e;
For þat schewe me schale in þo schyre howsez,
As þe beryl bornyst byhouez be clene.
Þat is sounde on vche a syde & no sem habes,
Withouten maskle oþer mote, as margerye-perle.
Syþen þe Souerayn in sete so sore forþo3t
Þat euer He man vpon molde merked to lyuy,
For he in fylþe watz fallen, felly He uenged,
Quen fourferde alle þe flesch þat He formed hade.
Hym rwed þat He hem vprerde & ra3t hem lyflode;
& efte þat He hem vndyd, hard hit Hym þo3t.
For quen þe swemande sor3e so3t to His hert,
He knyt a couenaunde cortaysly with monkynde þere,
In þe mesure of His mode & meþe of His wylle,
Þat He schulde neuer for no syt smyte al at onez,
As to quelle alle quykez for qued þat my3t falle,
Whyl of þe lenþe of þe londe lastez þe terme.
Þat ilke skyl for no scaþe ascaped Hym neuer.
Wheder wonderly He wrak on wykked men after,
Ful felly for þat ilk faute forferde a kyth ryche,
In þe anger of His ire, þat ar3ed mony;
& al watz for þis ilk euel, þat vnhappen glette,
Þe venym & þe vylanye & þe vycios fylþe
Þat bysulpez mannez saule in vnsounde hert,
Þat he his Saueour ne see with sy3t of his y3en.
Alle illez He hates as helle þat alle stynkkez;
Bot non nuyez Hym on na3t ne neuer vpon dayez
As harlottrye vnhonest, heþyng of seluen:
Þat schamez for no schrewedschyp, schent mot he worþe.
Bot sauyour, mon, in þyself, þa3þou a sotte lyuie,
Þa3þou bere þyself babel, byþenk þe sumtyme
Wheþer He þat stykked vche a stare in vche steppe y3e,
3if Hymsel be bore blynde hit is a brod wonder;
& He þat fetly in face fettled alle eres,
If he hatz losed þe lysten hit lyftez meruayle:
Trave þou neuer þat tale, vntrwe þou hit fyndez.
Þer is no dede so derne þat dittez His y3en;
Þer is no wy3e in his werk so war ne so stylle
Þat hit ne þrawez to Hym þr er he hit þo3t haue.
For He is þe gropande God, þe grounde of alle dedez,
Rypande of vche a ring þe reynyez & hert.
& þere He fyndez al fayre a freke wythinne,
Þat hert honest & hol, þat haþel He honourez,
Sendez hym a sad sy3t: to se His auen face,
& harde honysez þise oþer, & of His erde flemez.
Bot of þe dome of þe douþe for dedez of schame,
He is so skoymos of þat skaþe, He scarrez bylyue;
He may not dry3e to draw allyt, bot drepez in hast:
& þat watz schewed schortly by a scaþe onez.
Olde Abraham in erde onez he syttez
Euen byfore his hous-dore, vnder an oke grene;
Bry3t blykked þe bem of þe brode heuen;
In þe hy3e hete þerof Abraham bidez:
He watz schunt to þe schadow vnder schyre leuez.
Þenne watz he war on þe waye of wlonk Wy3ez þrynne;
If þay wer farande & fre & fayre to beholde
Hit is eþe to leue by þe last ende.
For þe lede þat þer laye þe leuez anvnder,
When he hade of Hem sy3t he hy3ez bylyue,
& as to God þe goodmon gos Hem agaynez
& haylsed Hem in onhede, & sayde: 'Hende Lorde,
3if euer Þy mon vpon molde merit disserued,
Lenge a lyttel with Þy lede, I lo3ly biseche;
Passe neuer fro Þi pouere, 3if I hit pray durst,
Er Þou haf biden with Þi burne & vnder bo3e restted,
& I schal wynne Yow wy3t of water a lyttel,
& fast aboute schal I fare Your fette wer waschene.
Resttez here on þis rote & I schal rachche after
& brynge a morsel of bred to banne Your hertte.'
'Fare forthe,' quoþ þe Frekez, '& fech as þou seggez;
By bole of þis brode tre We byde þe here.'
Þenne orppedly into his hous he hy3ed to Sare,
Commaunded hir to be cof & quyk at þis onez:
'Þre mettez of mele menge & ma kakez;
Vnder askez ful hote happe hem byliue;
Quyl I fete sumquat fat, þou þe fyr bete,
Prestly at þis ilke poynte sum polment to make.'
He cached to his covhous & a calf bryngez,
Þat watz tender & not to3e, bed tyrue of þe hyde,
& sayde to his seruaunt þat hit seþe faste;
& he deruely at his dome dy3t hit bylyue.
Þe burne to be bare-heued buskez hym þenne,
Clechez to a clene cloþe & kestez on þe grene,
Þrwe þryftyly þeron þo þre þerue kakez,
& bryngez butter wythal & by þe bred settez;
Mete messez of mylke he merkkez bytwene,
Syþen potage & polment in plater honest.
As sewer in a god assyse he serued Hem fayre,
Wyth sadde semblaunt & swete of such as he hade;
& God as a glad gest mad god chere
Þat watz fayn of his frende, & his fest praysed.
Abraham, al hodlez, with armez vp-folden,
Mynystred mete byfore þo Men þat my3tes al weldez.
Þenne Þay sayden as Þay sete samen alle þrynne,
When þe mete watz remued & Þay of mensk speken,
'I schal efte hereaway, Abram,' Þay sayden,
'3et er þy lyuez ly3t leþe vpon erþe,
& þenne schal Sare consayue & a sun bere,
Þat schal be Abrahamez ayre & after hym wynne
With wele & wyth worschyp þe worþely peple
Þat schal halde in heritage þat I haf men 3ark.'
Þenne þe burde byhynde þe dor for busmar la3ed;
& sayde sothly to hirself Sare þe madde:
'May þou traw for tykle þat þou tonne mo3tez,
& I so hy3e out of age, & also my lorde?'
For soþely, as says þe wryt, he wern of sadde elde,
Boþe þe wy3e & his wyf, such werk watz hem fayled
Fro mony a brod day byfore; ho barayn ay byene,
Þat selue Sare, withouten sede into þat same tyme.
Þenne sayde oure Syre þer He sete: 'Se! so Sare la3es,
Not trawande þe tale þat I þe to schewed.
Hopez ho o3t may be harde My hondez to work?
& 3et I avow verayly þe avaunt þat I made;
I schal 3eply a3ayn & 3elde þat I hy3t,
& sothely send to Sare a soun & an hayre.'
Þenne swenged forth Sare & swer by hir trawþe
Þat for lot þat Þay laused ho la3ed neuer.
'Now innoghe: hit is not so,' þenne nurned þe Dry3tyn,
'For þou la3ed alo3, bot let we hit one.'
With þat Þay ros vp radly, as Þay rayke schulde,
& setten toward Sodamas Her sy3t alle at onez;
For þat cite þerbysyde watz sette in a vale,
No mylez fro Mambre mo þen tweyne,
Whereso wonyed þis ilke wy3, þat wendez with oure Lorde
For to tent Hym with tale & teche Hym þe gate.
Þen glydez forth God; þe godmon Hym fol3ez;
Abraham heldez Hem wyth, Hem to conueye
In towarde þe cety of Sodamas þat synned had þenne
In þe faute of þis fylþe. Þe Fader hem þretes,
& sayde þus to þe segg þat sued Hym after:
'How my3t I hyde Myn hert fro Habraham þe trwe,
Þat I ne dyscouered to his corse My counsayl so dere,
Syþen he is chosen to be chef chyldryn fader,
Þat so folk schal falle fro to flete alle þe worlde,
& vche blod in þat burne blessed schal worþe?
Me bos telle to þat tolk þe tene of My wylle,
& alle Myn atlyng to Abraham vnhaspe bilyue.
The grete soun of Sodamas synkkez in Myn erez,
& þe gult of Gomorre garez Me to wrath.
I schal ly3t into þat led & loke Myseluen
þay haf don as þe dyne dryuez on lofte.
Þay han lerned a lyst þat lykez me ille,
Þat þay han founden in her flesch of fautez þe werst:
Vch male matz his mach a man as hymseluen,
& fylter folyly in fere on femmalez wyse.
I compast hem a kynde crafte & kende hit hem derne,
& amed hit in Myn ordenaunce oddely dere,
& dy3t drwry þerinne, doole alþer-swettest,
& þe play of paramorez I portrayed Myseluen,
& made þerto a maner myriest of oþer:
When two true togeder had ty3ed hemseluen,
Bytwene a male & his make such merþe schulde conne,
Welny3e pure paradys mo3t preue no better;
Ellez þay mo3t honestly ayþer oþer welde,
At a stylle stollen steuen, vnstered wyth sy3t,
Luf-lowe hem bytwene lasched so hote
Þat alle þe meschefez on mold mo3t hit not sleke.
Now haf þay skyfted My skyl & scorned natwre,
& henttez hem in heþyng an vsage vnclene.
Hem to smyte for þat smod smartly I þenk,
Þat wy3ez schal be by hem war, worlde withouten ende.'
Þenne ar3ed Abraham & alle his mod chaunge,
For hope of þe harde hate þat hy3t hatz oure Lorde.
Al sykande he sayde: 'Sir, with Yor leue,
Schal synful & saklez suffer al on payne?
Weþer euer hit lyke my Lorde to lyfte such domez
Þat þe wykked & þe worþy schal on wrake suffer,
& weye vpon þe worre half þat wrathed Þe neuer?
Þat watz neuer Þy won þat wro3tez vus alle.
Now fyfty fyn frendez wer founde in 3onde toune,
In þe cety of Sodamas & also Gomorre,
Þat neuer lakked Þy laue, bot loued ay trauþe,
& re3tful wern & resounable & redy Þe to serue,
Schal þay falle in þe faute þat oþer frekez wro3t,
& joyne to her juggement, her juise to haue?
Þat nas neuer Þyn note, vnneuened hit worþe,
Þat art so gaynly a God & of goste mylde.'
'Nay, for fyfty,' quoþ þe Fader, '& þy fayre speche,
& þay be founden in þat folk of her fylþe clene,
I schal forgyue alle þe gylt þur3My grace one,
& let hem smolt al unsmyten smoþely at onez.'
'Aa! blessed be Þow,' quoþ þe burne, 'so boner & þewed,
& al haldez in Þy honde, þe heuen & þe erþe;
Bot, for I haf þis talke tatz to non ille
3if I mele a lyttel more þat mul am & askez.
What if fyue faylen of fyfty þe noumbre,
& þe remnaunt be reken, how restes Þy wylle?'
'And fyue wont of fyfty,' quoþ God, 'I schal for3ete alle
& wythhalde My honde for hortyng on lede.'
'& quat if faurty be fre & fauty þyse oþer:
Schalt Þow schortly al schende & schape non oþer?'
'Nay, þa3faurty forfete, 3et fryst I a whyle,
& voyde away My vengaunce, þa3Me vyl þynk.'
Þen Abraham obeched Hym & lo3ly Him þonkkez:
'Now sayned be Þou, Sauiour, so symple in Þy wrath!
I am bot erþe ful euel & vsle so blake,
For to mele wyth such a Mayster as my3tez hatz alle.
Bot I haue bygonnen wyth my God, & He hit gayn þynkez;
3if I forloyne as a fol Þy fraunchyse may serue.
What if þretty þryuande be þrad in 3on tounez,
What schal I leue of my Lorde, f He hem leþe wolde?'
Þenne þe godlych God gef hym onsware:
'3et for þretty in þrong I schal My þro steke,
& spare spakly of spyt in space of My þewez,
& My rankor refrayne four þy reken wordez.'
'What for twenty,' quoþ þe tolke, 'vntwynez Þou hem þenne?'
'Nay, 3if þou 3ernez hit 3et, 3ark I hem grace;
If þat twenty be trwe, I tene hem no more,
Bot relece alle þat regioun of her ronk werkkez.'
'Now, aþel Lorde,' quoþ Abraham, 'onez a speche,
& I schal schape no more þo schalkkez to helpe.
If ten trysty in toune be tan in Þi werkkez,
Wylt Þou mese Þy mode & menddyng abyde?'
'I graunt,' quoþ þe grete God, 'Graunt mercy,' þat oþer;
& þenne arest þe renk & ra3t no fyrre.
& Godde glydez His gate by þose grene wayez,
& he conueyen Hym con with cast of his y3e;
& als he loked along þereas oure Lorde passed,
3et he cryed Hym after with careful steuen:
'Meke Mayster, on Þy mon to mynne if Þe lyked,
Loth lengez in 3on leede þat is my lef broþer;
He syttez þer in Sodomis, þy seruaunt so pouere,
Among þo mansed men þat han Þe much greued.
3if Þou tynez þat toun, tempre Þyn yre,
As Þy mersy may malte, Þy meke to spare.'
Þen he wendez, wendez his way, wepande for care,
Towarde þe mere of Mambre, wepande for sorewe;
& þere in longyng al ny3t he lengez in wones,
Whyl þe Souerayn to Sodamas sende to spye.
His sondes into Sodamas watz sende in þat tyme,
In þat ilk euentyde, by aungels tweyne,
Meuand meuande mekely togeder as myry men 3onge,
As Loot in a loge dor lened hym alone,
In a porche of þat place py3t to þe 3ates,
Þat watz ryal & ryche so watz þe renkes seluen.
As he stared into þe strete þer stout men played,
He sy3e þer swey in asent swete men tweyne;
Bolde burnez wer þay boþe with berdles chynnez,
Ryol rollande fax to raw sylk lyke,
Of ble as þe brere-flour whereso þe bare scheweed.
Ful clene watz þe countenaunce of her cler y3en;
Wlonk whit watz her wede & wel hit hem semed.
Of alle feturez ful fyn & fautlez boþe;
Watz non autly in ouþer, for aungels hit wern,
& þat þe 3ep vnder3ede þat in þe 3ate syttez;
He ros vp ful radly & ran hem to mete,
& lo3e he loutez hem to, Loth, to þe grounde,
& syþen soberly: 'Syrez, I yow byseche
Þat 3e wolde ly3t at my loge & lenge þerinne.
Comez to your knaues kote, I craue at þis onez;
I schal fette yow a fatte your fette for to wasche;
I norne yow bot for on ny3t ne3e me to lenge,
& in þe myry mornyng 3e may your waye take.'
& þay nay þat þay nolde ne3no howsez,
Bot stylly þer in þe strete as þay stadde wern
Þay wolde lenge þe long na3t & logge þeroute:
Hit watz hous inno3e to hem þe heuen vpon lofte.
Loth laþed so longe wyth luflych wordez
Þat þay hym graunted to go & gru3t no lenger.
Þe bolde to his byggyng bryngez hem bylyue,
Þat ryally arayed, for he watz ryche euer.
Þe wy3ez wern welcom as þe wyf couþe;
His two dere do3terez deuoutly hem haylsed,
Þat wer maydenez ful meke, maryed not 3et,
& þay wer semly & swete, & swyþe wel arayed.
Loth þenne ful ly3tly lokez hym aboute,
& his men amonestes mete for to dy3t:
'Bot þenkkez on hit be þrefte what þynk so 3e make,
For wyth no sour no no salt seruez hym neuer.'
Bot 3et I wene þat þe wyf hit wroth to dyspyt,
& sayde softely to hirself: 'Þis vnauere hyne
Louez no salt in her sauce; 3et hit no skyl were
Þat oþer burne be boute, þa3boþe be nyse.'
Þenne ho sauerez with salt her seuez vchone,
Agayne þe bone of þe burne þat hit forboden hade,
& als ho scelt hem in scorne þat wel her skyl knewen.
Why watz ho, wrech, so wod? Ho wrathed oure Lorde.
Þenne seten þay at þe soper, wern serued bylyue,
Þe gestes gay & ful glad, of glam debonere,
Welawynnely wlonk, tyl þay waschen hade,
Þe trestes tylt to þe wo3e & þe table boþe.
Fro þe seggez haden souped & seten bot a whyle,
Er euer þay bosked to bedde, þe bor3watz al vp,
Alle þat weppen my3t welde, þe wakker & þe stronger,
To vmbely3e Lothez hous þe ledez to take.
In grete flokkez of folk þay fallen to his 3atez;
As a scowte-wach scarred so þe asscry rysed;
With kene clobbez of þat clos þay clatz on þe wowez,
& wyth a schrylle scarp schout þay schewe þyse worde:
'If þou louyez þy lyf, Loth, in þyse wones,
3ete vus out þose 3ong men þat 3ore-whyle here entred,
Þat we may lere hym of lof, as oure lyst biddez,
As is þe asyse of Sodomas to seggez þat passen.'
Whatt! þay sputen & speken of so spitous fylþe,
What! þay 3e3ed & 3olped of 3estande sor3e,
Þat 3et þe wynd & þe weder & þe worlde stynkes
Of þe brych þat vpbraydez þose broþelych wordez.
Þe godman glyfte with þat glam & gloped for noyse;
So scharpe schame to hym schot, he schrank at þe hert.
For he knew þe costoum þat kyþed þose wrechez,
He doted neuer for no doel so depe in his mynde.
'Allas!' sayd hym þenne Loth, & ly3tly he rysez,
& bowez forth fro þe bench into þe brode 3ates.
What! he wonded no woþe of wekked knauez,
Þat he ne passed þe port þe pil to abide.
He went forthe at þe wyket & waft hit hym after,
Þat a clyket hit cle3t clos hym byhynde.
Þenne he meled to þo men mesurable wordez,
For harlotez with his hendelayk he hoped to chast:
'Oo, my frendez so fre, your fare is to strange;
Dotz away your derf dyn & derez neuer my gestes.
Avoy! hit is your vylaynye, 3e vylen yourseluen;
& 3e are jolyf gentylmen, your japez ar ille
Bot I schal kenne yow by kynde a crafte þat is better:
I haf a tresor in my telde of tow my fayre de3ter,
Þat ar maydenez vnmard for alle men 3ette;
In Sodamas, þa3I hit say, non semloker burdes;
Hit arn ronk, hit arn rype, & redy to manne;
To samen wyth þo semly þe solace is better.
I schal biteche yow þo two þat tayt arn & quoynt,
& laykez wyth hem as yow lyst, & letez my gestes one.'
Þenne þe rebaudez so ronk rerd such a noyse
Þat a3ly hurled in his erez her harlotez speche:
'Wost þou not wel þat þou wonez here a wy3e strange,
An outcomlyng, a carle? We kylle of þyn heued!
Who joyned þe be jostyse oure japez to blame,
Þat com a boy to þis bor3, þa3þou be burne ryche?'
Þus þay þrobled & þrong & þrwe vmbe his erez,
& distresed hym wonder strayt with strenkþe in þe prece,
Bot þat þe 3onge men, so 3epe, 3ornen þeroute,
Wapped vpon þe wyket & wonnen hem tylle,
& by þe hondez hym hent & horyed hym withinne,
& steken þe 3ates ston-harde wyth stalworth barrez.
Þay blwe a boffet inblande þat banned peple,
Þat þay blustered, as blynde as Bayard watz euer;
Þay lest of Lotez logging any lysoun to fynde,
Bot nyteled þer alle þe ny3t for no3t at þe last.
Þenne vch tolke ty3t hem, þat hade of tayt fayled,
& vchon roþeled to þe rest þat he reche mo3t;
Bot þay wern wakned al wrank þat þer in won lenged,
Of on þe vglokest vnhap þat euer on erd suffred.
Ruddon of þe day-rawe ros vpon v3ten,
When merk of þe mydny3t mo3t no more last.
Ful erly þose aungelez þis haþel þay ruþen,
& glopnedly on Godez halue gart hym vpryse;
Fast þe freke ferkez vp ful ferd at his hert;
Þay comaunded hym cof to cach þat he hade,
'Wyth þy wyf & þy wy3ez & þy wlonc de3tters,
For we laþe þe, sir Loth, þat þou þy lyf haue.
Cayre tid of þis kythe er combred þou worþe,
With alle þi here vpon haste, tyl þou a hil fynde;
Foundez faste on your fete; bifore your face lokes,
Bot bes neuer so bolde to blusch yow bihynde,
& loke 3e stemme no stepe, bot strechez on faste;
Til 3e reche to a reset, rest 3e neuer.
For we schal tyne þis toun & trayþely disstrye,
Wyth alle þise wy3ez so wykke wy3tly devoyde,
& alle þe londe with þise ledez we losen at onez;
Sodomas schal ful sodenly synk into grounde,
& þe grounde of Gomorre gorde into helle,
& vche a koste of þis kythe clater vpon hepes.'
Þen laled Loth: 'Lorde, what is best?
If I me fele vpon fote þat I fle mo3t,
Hov schulde I huyde me fro Hm þat hatz His hate kynned
In þe brath of His breth þat brennez alle þinkez?
To crepe fro my Creatour & know not wheder,
Ne wheþer His fooschip me fol3ez bifore oþer bihynde.'
Þe freke sayde: 'No foschip oure Fader hatz þe schewed,
Bot hi3ly heuened þi hele fro hem þat arn combred.
Nov wale þe a wonnyng þat þe warisch my3t,
& He schal saue hit for þy sake þat hatz vus sende hider,
For þou art oddely þyn one out of þis fylþe,
& als Abraham þyn eme hit at Himself asked.'
'Lorde, loued He worþe,' quoþ Loth, 'vpon erþe!
Þen is a cite herbisyde þat Segor hit hatte,
Here vtter on a rounde hil hit houez hit one.
I wolde, if His wylle wore, to þat won scape.'
'Þenn fare forth,' quoþ þat fre, '& fyne þou neuer,
With þose ilk þat þow wylt þat þrenge þe after,
& ay goande on your gate, wythouten agayn-tote,
For alle þis londe schal be lorne longe er þe sonne rise.'
Þe wy3e wakened his wyf & his wlonk de3teres,
& oþer two myri men þo maydenez schulde wedde;
& þay token hit as tyt & tented hit lyttel;
Þa3fast laþed hem Loth, þay le3en ful stylle.
Þe aungelez hasted þise oþer & a3ly hem þratten,
& enforsed alle fawre forth at þe 3atez:
Þo wern Loth & his lef, his luflyche de3ter;
Þer so3t no mo to sauement of cities aþel fyue.
Þise aungelez hade hem by hande out at þe 3atez,
Prechande hem þe perile, & beden hem passe fast:
'Lest 3e be taken in þe teche of tyrauntez here,
Loke 3e bowe now bi bot; bowez fast hence!'
& þay kayre ne con, & kenely flowen.
Erly, er any heuen-glem, þay to a hil comen.
Þe grete God in His greme bygynnez on lofte
To wakan wederez so wylde; þe wyndez He callez,
& þay wroþely vpwafte & wrastled togeder,
Fro fawre half of þe folde flytande loude.
Clowdez clustered bytwene kesten vp torres,
Þat þe þik þunder-þrast þirled hem ofte.
Þe rayn rueled adoun, ridlande þikke
Of felle flaunkes of fyr & flakes of soufre,
Al in smolderande smoke smachande ful ille,
Swe aboute Sodamas & hit sydez alle,
Gorde to Gomorra, þat þe grounde laused,
Abdama & Syboym, þise ceteis alle faure
Al birolled wyth þe rayn, rostted & brenned,
& ferly flayed þat folk þat in þose fees lenged.
For when þat þe Helle herde þe houndez of heuen,
He watz ferlyly fayn, vnfolded bylyue;
Þe grete barrez of þe abyme he barst vp at onez,
Þat alle þe regioun torof in riftes ful grete,
& clouen alle in lyttel cloutes þe clyffez aywhere,
As lauce leuez of þe boke þat lepes in twynne.
Þe brethe of þe brynston bi þat hit blende were,
Al þo citees & her sydes sunkken to helle.
Rydelles wern þo grete rowtes of renkkes withinne,
When þay wern war of þe wrake þat no wy3e achaped;
Such a 3omerly 3arm of 3ellyng þer rysed,
Þerof clatered þe cloudes, þat Kryst my3t haf rawþe.
Þe segge herde þat soun to Segor þat 3ede,
& þe wenches hym wyth þat by þe way fol3ed;
Ferly ferde watz her flesch þat flowen ay ilyche,
Trynande ay a hy3e trot, þat torne neuer dorsten.
Loth & þo luly-whit, his lefly two de3ter,
Ay fol3ed here face, bifore her boþe y3en;
Bot þe balleful burde, þat neuer bode keped,
Blusched byhynden her bak þat bale for to herkken.
Hit watz lusty Lothes wyf þat ouer he lyfte schulder
Ones ho bluschet to þe bur3e, bot bod ho no lenger
Þat ho nas stadde a stiffe ston, a stalworth image,
Al so salt as ani se, & so ho 3et standez.
Þay slypped bi & sy3e hir not þat wern hir samen-feres,
Tyl þay in Segor wern sette, & sayned our Lorde;
Wyth ly3t louez vplyfte þay loued Hym swyþe,
Þat so His seruauntes wolde see & saue of such woþe.
Al watz dampped & don & drowned by þenne;
Þe ledez of þat lyttel toun wern lopen out for drede
Into þat malscrande mere, marred bylyue,
Þat no3t saued watz bot Segor, þat sat on a lawe.
Þe þre ledez þerin, Loth & his de3ter;
For his make watz myst, þat on þe mount lenged
In a stonen statue þat salt sauor habbes,
For two fautes þat þe fol watz founde in mistrauþe:
On, ho serued at þe soper salt bifore Dry3tyn,
& syþen, ho blusched hir bihynde, þa3hir forboden were;
For on ho standes a ston, & salt for þat oþer,
& alle lyst on hir lik þat arn on launde bestes.
Abraham ful erly watz vp on þe morne,
Þat alle na3t much niye hade no mon in his hert,
Al in longing for Loth leyen in a wache;
Þer he lafte hade oure Lorde he is on lofte wonnen;
He sende toward Sodomas þe sy3t of his y3en,
Þat euer hade ben an erde of erþe þe swettest,
As aparaunt to paradis, þat plantted þe Dry3tyn;
Nov is hit plunged in a pit like of pich fylled.
Suche a roþun of a reche ros fro þe blake,
Askez vpe in þe arye & vsellez þer flowen,
As a fornes ful of flot þat vpon fyr boyles
When bry3t brennande brondez ar bet þeranvnder.
Þis watz a uengaunce violent þat voyded þise places,
Þat foundered hatz so fayr a folk & þe folde sonkken.
Þer þe fyue citees wern set nov is a see called,
Þat ay is drouy & dym, & ded in hit kynde,
Blo, blubrande, & blak, vnblyþe to ne3e;
As a stynkande stanc þat stryed synne,
Þat euer of synne & of smach smart is to fele.
Forþy þe derk Dede See hit is demed euermore,
For hit dedez of deþe duren þere 3et;
For hit is brod & boþemlez, & bitter as þe galle,
& no3t may lenge in þat lake þat any lyf berez,
& alle þe costez of kynde hit combrez vchone.
For lay þeron a lump of led, & hit on loft fletez,
& folde þeron a ly3t fyþer, & hit to founs synkkez;
& þer water may walter to wete any erþe
Schal neuer grene þeron growe, gresse ne wod nawþer.
If any schalke to be schent wer schowued þerinne,
Þa3he bode in þat boþem broþely a monyth,
He most ay lyue in þat lo3e in losyng euermore,
& neuer dry3e no dethe to dayes of ende.
& as hit is corsed of kynde & hit coostez als,
Þe clay þat clenges þerby arn corsyes strong,
As alum & alkaran, þat angre arn boþe,
Soufre sour & saundyuer, & oþer such mony;
& þer waltez of þat water in waxlokes grete
Þe spuniande aspaltoun þat spyserez sellen;
& suche is alle þe soyle by þat se halues,
Þat fel fretes þe flesch & festred bones.
& þer ar tres by þat terne of traytoures,
& þay borgounez & beres blomez ful fayre,
& þe fayrest fryt þat may on folde growe,
As orenge & oþer fryt & apple-garnade,
Also red & so ripe & rychely hwed
As any dom my3t deuice of dayntyez oute;
Bot quen hit is brused oþer broken, oþer byten in twynne,
No worldez goud hit wythinne, bot wyndowande askes.
Alle þyse ar teches & tokenes to trow vpon 3et,
& wittnesse of þat wykked werk, & þe wrake after
Þat oure Fader forferde for fylþe of þose ledes.
Þenne vch wy3e may wel wyt þat He þe wlonk louies;
& if He louyes clene layk þat is oure Lorde ryche,
& to be couþe in His courte þou coueytes þenne,
To se þat Semly in sete & His swete face,
Clerrer counseyl, counseyl con I non, bot þat þou clene
worþe.
For Clopyngnel in þe compas of his clene Rose,
Þer he expounez a speche to hym þat spede wolde
Of a lady to be loued: 'Loke to hir sone
Of wich beryng þat ho be, & wych ho best louyes,
& be ry3t such in vch a bor3e of body & of dedes,
& fol3þe fet of þat fere þat þou fre haldes;
& if þou wyrkkes on þis wyse, þa3ho wyk were,
Hir schal lyke þat layk þat lyknes hir tylle.'
If þou wyl dele drwrye wyth Dry3tyn þenne,
& lelly louy þy Lorde & His leef worþe,
Þenne confourme þe to Kryst, & þe clene make,
Þat euer is polyced als playn as þe perle seluen.
For, loke, fro fyrst þat He ly3t withinne þe lel mayden,
By how comly a kest He watz clos þere,
When venkkyst watz no vergynyte, ne vyolence maked,
Bot much clener watz hir corse, God kynned þerinne.
& efte when He borne watz in Beþelen þe ryche,
In wych puryte þay departed; þa3þay pouer were,
Watz neuer so blysful a bour as watz a bos þenne,
Ne no schroude hous so schene as a schepon þare,
Ne non so glad vnder God as ho þat grone schulde.
For þer watz seknesse al sounde þat sarrest is halden,
& þer watz rose reflayr where rote hatz ben euer,
& þer watz solace & songe wher sor3hatz ay cryed;
For aungelles with instrumentes of organes & pypes,
& rial ryngande rotes & þe reken fyþel,
& alle hende þat honestly mo3t an hert glade,
Aboutte my lady watz lent quen ho delyuer were.
Þenne watz her blyþe Barne burnyst so clene
Þat boþe þe ox & þe asse Hym hered at ones;
Þay knewe Hym by His clannes for Kyng of nature,
For non so clene of such a clos com neuer er þenne.
& 3if clanly He þenne com, ful cortays þerafter,
Þat alle þat longed to luþer ful lodly He hated,
By nobleye of His norture He nolde neuer towche
O3t þat watz vngoderly oþer ordure watz inne.
3et comen lodly to þat Lede, as lazares monye,
Summe lepre, summe lome, & lomerande blynde,
Poysened, & parlatyk, & pyned in fyres,
Drye folk & ydropike, & dede at þe laste,
Alle called on þat Cortayse & claymed His grace.
He heled hem wyth hynde speche of þat þay ask after,
For whatso He towched also tyd tourned to hele,
Wel clanner þen any crafte cowþe devyse.
So clene watz His hondelyng vche ordure hit schonied,
& þe gropyng so goud of God & Man boþe,
Þat for fetys of His fyngeres fonded He neuer
Nauþer to cout ne to kerue with knyf ne wyth egge;
Forþy brek He þe bred blades wythouten,
For hit ferde freloker in fete in His fayre honde,
Displayed more pryuyly when He hit part schulde,
Þenne alle þe toles of Tolowse mo3t ty3t hit to kerue.
Þus is He kyryous & clene þat þou His cort askes:
Hov schulde þou com to His kyth bot if þou clene were?
Nov ar we sore & synful & sovly vchone;
How schulde we se, þen may we say, þat Syre vpon throne?
3is, þat Mayster is mercyable, þa3þou be man fenny,
& al tomarred in myre whyle þou on molde lyuyes;
Þou may schyne þur3schryfte, þa3þou haf
schome serued,
& pure þe with penaunce tyl þou a perle worþe.
Perle praysed is prys þer perre is schewed,
Þa3hym not derrest be demed to dele for penies.
Quat may þe cause be called bot for hir clene hwes,
Þat wynnes worschyp abof alle whyte stones?
For ho schynes so schyr þat is of schap rounde,
Wythouten faut oþer fylþe 3if ho fyn were,
& wax euer in þe worlde in weryng so olde,
3et þe perle payres not whyle ho in pyese lasttes;
& if hit cheue þe chaunce vncheryst ho worþe,
Þat ho blyndes of ble in bour þer ho lygges,
Nobot wasch hir wyth wourchyp in wyn as ho askes,
Ho by kynde schal becom clerer þen are.
So if folk be defowled by vnfre chaunce,
Þat he be sulped in sawle, seche to schryfte,
& he may polyce hym at þe prest, by penaunce taken,
Wel bry3ter þen þe beryl oþer browden perles.
Bot war þe wel, if þou be waschen wyth water of schryfte,
& polysed als playn as parchmen schauen,
Sulp no more þenne in synne þy saule þerafter,
For þenne þou Dry3tyn dyspleses with dedes ful sore,
& entyses Hym to tene more trayþly þen euer,
& wel hatter to hate þen hade þou no waschen.
For when a sawele is sa3tled & sakred to Dry3tyn,
He holly haldes hit His & haue hit He wolde;
Þenne efte lastes hit likkes, He loses hit ille,
As hit were rafte wyth vnry3t & robbed wyth þewes.
War þe þenne for þe wrake: His wrath is achaufed
For þat þat ones watz His schulde efte be vnclene,
Þa3hit be bot a bassyn, a bolle oþer a scole,
A dysche oþer a dobler, þat Dry3tyn onez serued.
To defowle hit euer vpon folde fast He forbedes,
So is He scoymus of scaþe þat scylful is euer.
& þat watz bared in Babyloyn in Baltazar tyme,
Hov harde vnhap þer hym hent & hastyly sone,
For he þe vesselles avyled þat vayled in þe temple
In seruyse of þe Souerayn sumtyme byfore.
3if 3e wolde ty3t me a tom telle hit I wolde,
Hov charged more watz his chaunce þat hem cherych nolde
Þen his fader forloyne þat feched hem wyth strenþe,
& robbed þe relygioun of relykes alle.
Danyel in his dialokez devysed sumtyme,
As 3et is proued expresse in his profecies,
Hov þe gentryse of Juise & Jherusalem þe ryche
Watz disstryed wyth distres, & drawen to þe erþe.
For þat folke in her fayth watz founden vntrwe,
Þat haden hy3t þe hy3e God to halde of Hym euer;
& He hem hal3ed for His & help at her nede
In mukel meschefes mony, þat meruayl to here.
& þay forloyne her fayth & fol3ed oþer goddes,
& þat wakned His wrath & wrast hit so hy3e
Þat He fylsened þe faythful in þe falce lawe
To forfare þe falce in þe faythe trwe.
Hit watz sen in þat syþe þat Zedethyas rengned
In Juda, þat justised þe Juyne kynges.
He sete on Salamones solie on solemne wyse,
Bot of leaute he watz lat to his Lorde hende:
He vsed abominaciones of idolatrye,
& lette ly3t bi þe lawe þat he watz lege tylle.
Forþi oure Fader vpon folde a foman hym wakned:
Nabigodenozar nuyed hym swyþe.
He pursued into Palastyn with proude men mony,
& þer he wast wyth with werre þe wones of þorpes;
He her3ed vp alle Israel & hent of þe beste,
& þe gentylest of Judee in Jerusalem biseged,
Vmbewalt alle þe walles wyth wy3es ful stronge,
At vche a dor a do3ty duk, & dutte hem wythinne;
For þe bor3watz so bygge baytayled alofte,
& stoffed wythinne with stout men to stalle hem þeroute.
Þenne watz þe sege sette þe cete aboute,
Skete skarmoch skelt, much skaþe lached;
At vch brugge a berfray on basteles wyse
Þat seuen syþe vch a day asayled þe 3ates;
Trwe tulkkes in toures teueled wythinne,
In bigge brutage of borde bulde on þe walles;
Þay fe3t & þay fende of, & fylter togeder
Til two 3er ouertorned, 3et tok þay hit neuer.
At þe laste, vpon longe, þo ledes wythinne,
Faste fayled hem þe fode, enfannined monie;
Þe hote hunger wythinne hert hem wel sarre
Þen any dunt of þat douthe þat dowelled þeroute.
Þenne wern þo rowtes redles in þo ryche wones;
Fro þat mete watz myst, megre þay wexen,
& þay stoken so strayt þat þay ne stray my3t
A fote fro þat forselet to forray no goudes.
Þenne þe kyng of þe kyth a counsayl hym takes
Wyth þe best of his burnes, a blench for to make;
Þay stel out on a stylle ny3t er any steuen rysed,
& harde hurles þur3þe oste er enmies hit wyste.
Bot er þay atwappe ne mo3t þe wach wythoute
Hi3e skelt watz þe askry þe skewes anvnder.
Loude alarom vpon launde lulted watz þenne;
Ryche, ruþed of her rest, ran to here wedes,
Hard hattes þay hent & on hors lepes;
Cler claryoun crak cryed on lofte.
By þat watz alle on a hepe hurlande swyþee,
Fol3ande þat oþer flote, & fonde hem bilyue,
Ouertok hem as tyd, tult hem of sadeles,
Tyl vche prynce hade his per put to þe grounde.
& þer watz þe kyng ka3t wyth Calde prynces,
& alle hise gentyle forjusted on Jerico playnes,
& presented wern as presoneres to þe prynce rychest,
Nabigodenozar, noble in his chayer;
& he þe faynest freke þat he his fo hade,
& speke spitously hem to, & spylt þerafter.
Þe kynges sunnes in his sy3t he slow euervch one,
& holkked out his auen y3en heterly boþe,
& bede þe burne to be bro3t to Babyloyn þe ryche,
& þere in dongoun be don to dre3e þer his wyrdes.
Now se, so þe Soueray set hatz His wrake:
Nas hit not for Nabugo ne his noble nauþer
Þat oþer depryued watz of pryde with paynes stronge,
Bot for his beryng so badde agayn his blyþe Lorde;
For hade þe Fader ben his frende, þat hym bifore keped,
Ne neuer trespast to Him in teche of mysseleue,
To colde wer alle Calde & kythes of Ynde,
3et take Torkye hem wyth, her tene hade ben little.
3et nolde neuer Nabugo þis ilke note leue
Er he hade tuyred þis toun & torne hit to grounde.
He joyned vnto Jerusalem a gentyle duc þenne,
His name watz Nabuzardan, to noye þe Jues;
He watz mayster of his men & my3ty himseluen,
Þe chef of his cheualrye his chekkes to make;
He brek þe bareres as bylyue, & þe bur3after,
& enteres in ful ernestly, in yre of his hert.
What! þe maysterry watz mene: þe men wern away,
Þe best bo3ed wyth þe burne þat þe bor33emed,
& þo þat byden wer o biten with þe bale hunger
Þat on wyf hade ben worþe þe welgest fourre.
Nabizardan no3t forþy nolde not spare,
Bot bede al to þe bronde vnder bare egge;
Þay slowen of swettest semlych burdes,
Baþed barnes in blod & her brayn spylled;
Prestes & prelates þay presed to deþe,
Wyues & wenches her wombes tocoruen,
Þat her boweles outborst aboute þe diches,
& al watz carfully kylde þat þay cach my3t.
And alle swypped, vnswol3ed of þe sworde kene,
Þay wer cagged & ka3t on capeles al bare,
Festned fettres to her fete vnder fole wombes,
& broþely bro3t to Babyloyn þer bale to suffer,
To sytte in seruage & syte, þat sumtyme wer gentyle.
Now ar chaunged to chorles & charged wyth werkkes,
Boþe to cayre at þe kart & þe kuy mylke,
Þat sumtyme sete in her sale syres & burdes.
& 3et Nabuzardan nyl neuer stynt
Er he to þe tempple tee wyth his tulkkes alle;
Betes on þe barers, brestes vp þe 3ates,
Slouen alle at a slyp þat serued þerinne,
Pulden prestes bi þe polle & plat of her hedes,
Di3ten dekenes to deþe, dungen doun clerkkes,
& alle þe maydenes of þe munster ma3tyly hokyllen
Wyth þe swayf of þe sworde þat swol3ed hem alle.
Þenne ran þay to þe relykes as robbors wylde,
& pyled alle þe apparement þat pented to þe kyrke,
Þe pure pyleres of bras pourtrayd in golde,
& þe chef chaundeler charged with þe ly3t,
Þat ber þe lamp vpon lofte þat lemed euermore
Bifore þ sancta sanctorumþer
selcouth watz ofte.
Þay ca3t away þat condelstik, & þe crowne als
Þat þe auter hade vpon, of aþel golde ryche,
Þe gredirne & þe goblotes garnyst of syluer,
Þe bases of þe bry3t postes & bassynes so schyre,
Dere disches of golde & dubleres fayre,
Þe vyoles & þe vesselment of vertuous stones.
Now hatz Nabuzardan nomen alle þyse noble þynges,
& pyled þat precious place & pakked þose godes;
Þe golde of þe gazafylace to swyþe gret noumbre,
Wyth alle þe vrnmentes of þat hous, he hamppred togeder;
Alle he spoyled spitously in a sped whyle
Þat Salomon so mony a sadde 3er so3t to make.
Wyth alle þe coyntyse þat he cowþe clene to wyrke,
Deuised he þe vesselment, þe vestures clene;
Wyth sly3t of his ciences, his Souerayn to loue,
Þe hous & þe anournementes he hy3tled togedere.
Now hatz Nabuzardan numnend hit al samen,
& syþen bet doun þe bur3& brend hit in askes.
Þenne wyth legiounes of ledes ouer londes he rydes,
Her3ez of Israel þe hyrne aboute;
Wyth charged chariotes þe cheftayn he fynde,
Bikennes þe catel to þe kyng, þat he ca3t hade;
Presented him þe prisoneres in pray þat þay token,
Moni a worþly wy3e whil her worlde laste,
Moni semly syre soun, & swyþe rych maydenes,
Þe pruddest of þe prouince, & prophetes childer,
As Ananie & Azarie & als Mizael,
& dere Daniel also, þat watz deuine noble,
With moni a modey moder-chylde mo þen innoghe.
& Nabugo_de_nozar makes much joye,
Nov he þe kyng hatz conquest & þe kyth wunnen,
& dreped alle þe do3tyest & derrest in armes,
& þe lederes of her lawe layd to þe grounde,
& þe pryce of þe profetie prisoners maked.
Bot þe joy of þe juelrye so gentyle & ryche,
When hit watz schewed hym so schene, scharp watz his wonder;
Of such vessel auayed, þat vayled so huge,
Neuer 3et nas Nabugo_de_nozar er þenne.
He sesed hem with solemnete, þe Souerayn he praysed
Þat watz aþel ouer alle, Israel Dry3tyn:
Such god, such gomes, such gay vesselles,
Comen neuer out of kyth to Caldee reames.
He trussed hem in his tresorye in a tryed place,
Rekenly, wyth reuerens, as he ry3t hade;
& þer he wro3t as þe wyse, as 3e may wyt hereafter,
For hade he let of hem ly3t, hym mo3t haf lumpen worse.
Þat ryche in gret rialte rengned his lyue,
As conquerour of vche a cost he cayser watz hatte,
Emperour of alle þe erþe & also þe saudan,
& als þe god of þe grounde watz grauen his name.
& al þur3dome of Daniel, fro he deuised hade
Þat alle goudes com of God, & gef hit hym bi samples,
Þat he ful clanly bicnv his carp bi þe laste,
& ofte hit mekned his mynde, his maysterful werkkes.
Bot al drawes to dy3e with doel vpn ende:
Bi a haþel neuer so hy3e, he heldes to grounde.
& so Nabugo_de_nozar, as he nedes moste,
For alle his empire so hi3e in erþe is he grauen.
Bot þenn þe bolde Baltazar, þat watz his barn aldest,
He watz stalled in his stud, & stabled þe rengne
In þe bur3of Babiloyne, þe biggest he trawed,
Þat nauþer in heuen ne erþe hade no pere;
For he bigan in alle þe glori þat hym þe gome lafte,
Nabugo_de_nozar, þat watz his noble fader.
So kene a kyng in Caldee com neu er þenne;
Bot honoured he not Hym þat in heuen wonies.
Bot fals fantummes of fendes, formed with handes,
Wyth tool out of harde tre, & telded on lofte,
& of stokkes & stones, he stoute goddes callz,
When þay ar gilde al with golde & gered wyth syluer;
& þere he kneles & callez & clepes after help.
& þay reden him ry3t rewarde he hem hetes,
& if þay gruchen him his grace, to gremen his hert,
He cleches to a gret klubbe & knokkes hem to peces.
Þus in pryde & olipraunce his empyre he haldes,
In lust & in lecherye & loþelych werkkes,
& hade a wyf for to welde, a worþelych quene,
& mony a lemman, neuer þe later, þat ladis wer called.
In þe clernes of his concubines & curious wedez,
In notyng of nwe metes & of nice gettes,
Al watz þe mynde of þat man on misschapen þinges,
Til þe Lorde of þe lyfte liste hit abate.
Thenne þis bolde Baltazar biþenkkes hym ones
To vouche on avayment of his vayne gorie;
Hit is not innoghe to þe nice al no3ty þink vse
Bot if alle þe worlde wyt his wykked dedes.
Baltazar þur3Babiloyn his banne gart crye,
& þur3þe cuntre of Caldee his callyng con spryng,
Þat alle þe grete vpon grounde schulde geder hem samen
& assemble at a set day at þe saudans fest.
Such a mangerie to make þe man watz auised,
Þat vche a kythyn kyng schuld com þider,
Vche duk wyth his duthe, & oþer dere lordes,
Schulde com to his court to kyþe hym for lege,
& to reche hym reuerens, & his reuel herkken,
To loke on his lemanes & ladis hem calle.
To rose hym in his rialty rych men so3tten,
& mony a baroun ful bolde, to Babyloyn þe noble.
Þer bowed toward Babiloyn burnes so mony,
Kynges, cayseres ful kene, to þe court wonnen,
Mony ludisch lordes þat ladies bro3ten,
Þat to neuen þe noumbre to much nye were.
For þe bour3watz so brod & so bigge alce,
Stalled in þe fayrest stud þe sterrez anvnder,
Prudly on a plat playn, plek alþer-fayrest,
Vmbesweyed on vch a syde with seuen grete wateres,
With a wonder wro3t walle wruxeled ful hi3e,
With koynt carneles aboue, coruen ful clene,
Troched toures bitwene, twenty spere lenþe,
& þiker þrowen vmbeþour with ouerþwert palle.
Þe place þat plyed þe pursaunt wythinne
Watz longe & ful large & euer ilych sware,
& vch a syde vpon soyle helde seuen myle,
& þe saudans sete sette in þe myddes.
Þat watz a palayce of pryde passande alle oþer,
Boþe of werk & of wunder, & walle al aboute;
He3e houses withinne, þe halle to hit med,
So brod bilde in a bay þat blonkkes my3t renne.
When þe terme of þe tyde watz towched of þe feste,
Dere dro3en þerto & vpon des metten,
& Baltazar vpon bench was busked to sete,
Stepe stayred stones of his stoute throne.
Þenne watz alle þe halle flor hiled with kny3tes,
& barounes at þe sidebordes bounet aywhere,
For non watz dressed vpon dece bot þe dere seluen,
& his clere concubynes in cloþes ful bry3t.
When alle segges were þet set þen seruyse bygynnes,
Sturnen trumpen strake steuen in halle,
Aywhere by þe wowes wrasten krakkes,
& brode baneres þerbi blusnande of gold,
Burnes berande þe bredes vpon brode skeles
Þat were of sylueren sy3t, & served þerwyth,
Lyfte logges þerouer & on lofte coruen,
Pared out of paper & poynted of golde,
Broþe baboynes abof, besttes anvnder,
Foles in foler flakerande bitwene,
& al in asure & ynde enaumayld ryche;
& al on blonkken bak bere hit on honde.
& ay þe nakeryn noyse, notes of pipes,
Tymbres & tabornes, tulket among,
Symbales & sonetez sware þe noyse,
& bougounz busch batered so þikke.
So watz serued fele syþe þe sale alle aboute,
With solace at þe sere course, bifore þe self lorde,
Þer þe lede & alle his loue lenged at þe table:
So faste þay we3ed to him wyne hit warmed his hert
& breyþed vppe into his brayn & blemyst his mynde,
& al waykned his wyt, & welne3e he foles;
For he waytez on wyde, his wenches he byholdes,
& his bolde baronage aboute bi þe wo3es.
Þenne a dotage ful depe drof to his hert,
& a caytif counsayl he ca3t bi hymseluen;
Maynly his marschal þe mayster vpon calles,
& comaundes hym cofly coferes to lauce,
& fech forþ þe vessel þat his fader bro3t,
Nabugo_de_nozar, noble in his strenþe,
Conquered with his kny3tes & of kyrk rafte
In Jude, in Jerusalem, in gentyle wyse:
'Bryng hem now to my borde, of beuerage hem fylles,
Let þise ladyes of hem lape, I luf hem in hert;
Þat schal I cortaysly kyþe, & þay schin knawe sone,
Þer is no bounte in burne lyk Baltazar þewes.'
Þenne towched to þe tresour þis tale watz sone,
& he with keyes vncloses kystes ful mony;
Mony burþen ful bry3t watz bro3t into halle,
& couered mony a cupborde with cloþes ful quite.
Þe jueles out of Jerusalem with gemmes ful bry3t
Bi þe syde of þe sale were semely arayed;
Þe aþel auter of brasse watz hade into place,
Þe gay coroun of golde gered on lofte.
Þat hade ben blessed bifore wyth bischopes hondes
& wyth besten blod busily anoynted,
In þe solempne sacrefyce þat goud sauor hade
Bifore þe Lorde of þe lyfte in louyng Hymseluen,
Now is sette, for to serue Satanas þe blake,
Bifore þe bolde Baltazar wyth bost & wyth pryde;
Houen vpon þis auter watz aþel vessel
Þat wyth o curious a crafte coruen watz wyly.
Salamon sete him sn 3ere & a syþe more,
With alle þe syence þat hym sende þe souerayn Lorde,
For to compas & kest to haf hem clene wro3t.
For þer wer bassynes ful bry3t of brende golde clere,
Enaumaylde with azer, & eweres of sute,
Couered cowpes foul clene, as casteles arayed,
Enbaned vnder batelment with bantelles quoynt,
& fyled out of fygures of ferlyle schappes.
Þe coperounes of þe canacles þat on þe cuppe reres
Wer fetysely formed out in fylyoles longe;
Pinacles py3t þer apert þat profert bitwene,
& al bolled abof with braunches & leues,
Pyes & papejayes purtrayed withinne,
As þay prudly hade piked of pomgarnades;
For alle þe blomes of þe bo3es wer blyknande perles,
& alle þe fruyt in þo formes of flaumbeande gemmes,
Ande safyres, & sardiners, & semely topace,
Alabaundarynes, & amaraunz, & amaffised stones,
Casydoynes, & crysolytes, & clere rubies,
Penitotes, & pynkardines, ay perles bitwene;
So trayled & tryfled atrauerce wer alle,
Bi vche bekyrande þe bolde, þe brurdes al vmbe;
Þe gobelotes of golde grauen aboute,
& fyoles fretted with flores & fleez of golde;
Vpon þat avter watz al aliche dresset.
Þe candelstik bi a cost watz cayred þider sone,
Vpon þe pyleres apyked, þat praysed hit mony,
Vpon hit basez of brasse þat ber vp þe werkes,
Þe bo3es bry3t þerabof, brayden of golde,
Braunches bredande þeron, & bryddes þer seten
Of mony kyndes, of fele kyn hues,
As þay with wynge vpon wynde hade waged her fyþeres.
Inmong þe leues of þe lampes wer grayþed,
& oþer louflych ly3t þat lemed ful fayre,
As mony morteres of wax merkked withoute
With mony a borlych best al of brende golde.
Hit watz not wonte in þat wone to wast no serges,
Bot in temple of þe trauþe trwly to stonde
Bifore þe sancta sanctorum, soþefast Dry3tyn
Expouned His speche spiritually to special prophetes.
Leue þou wel þat þe Lorde þat þe lyfte 3emes
Displesed much at þat play in þat plyt stronge,
Þat His jueles so gent wyth jaueles wer fouled,
Þat presyous in His presens wer proued sumwhyle.
Soberly in His sacrafyce summe wer anoynted,
Þur3þe somones of Himselfe þat syttes so hy3e;
Now a boster on benche bibbes þerof
Tyl he be dronkken as þe deuel, & dotes þer he syttes.
So þe Worcher of þis worlde wlates þerwyth
Þat in þe poynt of her play He poruayes a mynde;
Bot er harme hem He wolde in haste of His yre,
He wayned hem a warnyng þat wonder hem þo3t.
Nov is alle þis guere geten glotounes to serue,
Stad in a ryche stal, & stared ful bry3t;
Baltazar in a brayd: 'Bede vus þerof!
We3e wyn in þis won! Wassayl!' he cryes.
Swyfte swaynes ful swyþe swepen þertylle,
Kyppe kowpes in honde kyngez to serue;
In bry3t bollez ful bayn birlen þise oþer,
& vche mon for his mayster machches alone.
Þer watz rynging, on ry3t, of ryche metalles,
Quen renkkes in þat ryche rok rennen hit to cache;
Clatering of couaclez þat kesten þo burdes
As sonet out of saueray songe als myry.
Þen þe dotel on dece drank þat he my3t;
& þenne arn dressed dukez & prynces,
Concubines & kny3tes, bi cause of þat merthe;
As vchon hade hym inhelde he haled of þe cuppe.
So long likked þise lordes þise lykores swete,
& gloryed on her falce goddes, & her grace calles,
Þat were of stokkes & stones, stille euermore,
Neuer steuen hem astel, so stoken hor tonge.
Alle þe goude golden goddes þe gaulez 3et neuenen,
Belfagor & Belyal, & Belssabub als,
Heyred hem as hy3ly as heuen wer þayres,
Bot Hym þat alle goudes giues, þat God þay for3eten.
For þer a ferly bifel þat fele folk se3en;
Fryst knew hit þe kyng & alle þe cort after:
In þe palays pryncipale, vpon þe playn wowe,
In contrary of þe candelstik, þat clerest hit schyned,
Þer apered a paume, with poyntel in fyngres,
Þat watz grysly & gret, & grymly he wrytes;
Non oþer forme bot a fust faylande þe wryste
Pared on þe parget, purtrayed lettres.
When þat bolde Baltazar blusched to þat neue,
Such a dasande drede dusched to his hert
Þat al falewed his face & fayled þe chere;
Þe stronge strok of þe stonde strayned his joyntes,
His cnes cachches toclose, & cluchches his hommes,
& he with plattyng his paumes displayes his lers,
& romyes as a rad ryth þat rorez for drede,
Ay biholdand þe honde til hit hade al grauen
& rasped on þe ro3wo3e runisch sauez.
When hit þe scrypture hade scraped wyth a strof penne,
As a coltour in clay cerues þo for3es,
Þenne hit vanist verayly & voyded of sy3t,
Bt þe lettres bileued ful large vpon plaster.
Sone so þe kynge for his care carping my3t wynne,
He bede his burnes bo3to þat were bok-lered,
To wayte þe wryt þat hit wolde, & wyter hym to say,
'For al hit frayes my flesche, þe fyngres so grymme.'
Scoleres skelten þeratte þe skyl for to fynde,
Bot þer watz neuer on so wyse couþe on worde rede,
Ne what ledisch lore ne langage nauþer,
What tyþyng ne tale tokened þo dra3tes.
Þenne þe bolde Baltazar bred ner wode,
& ede þe cete to seche segges þur3out
Þat wer wyse of wychecrafte, & warla3es oþer
Þat con dele wyth demerlayk & deuine lettres.
'Calle hem alle to my cort, þo Calde clerkkes,
Vnfolde hem alle þis ferly þat is bifallen here,
& calle wyth a hi3e cry: "He þat þe kyng wysses,
In expounyng of speche þat spredes in þise lettres,
& make þe mater to malt my mynde wythinne,
Þat I may wyterly wyt what þat wryt menes,
He schal be gered ful gaye in gounes of porpre,
& a coler of cler golde clos vmbe his þrote;
He schal be prymate & prynce of pure clergye,
& of my þreuenest lordez þe þrydde he schal,
& of my reme þe rychest to ryde wyth myseluen,
Outtaken bare two, & þenne he þe þrydde."'
Þis cry watz vpcaste, & þer comen mony
Clerkes out of Caldye þat kennest wer knauen,
As þe sage sathrapas þat sorsory couþe,
Wychez & walkyries wonnen to þat sale,
Deuinores of demorlaykes þat dremes cowþe rede,
Sorsers & exorsismus & fele such clerkes;
& alle þat loked on þat letter as lewed þay were
As þay had loked in þe leþer of my lyft bote.
Þenne cryes þe kyng & kerues his wedes.
What! he corsed his clerkes & calde hem chorles;
To henge þe harlotes he he3ed ful ofte:
So watz þe wy3e wytles he wed wel ner.
Ho herde hym chyde to þe chambre þat watz þe chef quene.
When ho watz wytered bi wy3es what watz þe cause,
Suche a chaungande chaunce in þe chef halle,
Þe lady, to lauce þat los þat þe lorde hade,
Glydes doun by þe grece & gos to þe kyng.
Ho kneles on þe colde erþe & carpes to hymseluen
Wordes of worchyp wyth a wys speche.
'Kene kyng,' quoþ þe quene, 'kayser of vrþe,
Euer laste þy lyf in lenþe of dayes!
Why hatz þou rended þy robe for redles hereinne,
Þa3þose ledes ben lewed lettres to rede,
& hatz a haþel in þy holde, as I haf herde ofte,
Þat hatz þe gostes of God þat gyes alle soþes?
His sawle is ful of syence, sa3es to schawe,
To open vch a hide þyng of aunteres vncowþe.
Þat is he þat ful ofte hatz heuened þy fader
Of mony anger ful hote with his holy speche.
When Nabugo_de_nozar watz nyed in stoundes,
He devysed his dremes to þe dere trawþe;
He keuered hym with his counsayl of caytyf wyrdes;
Alle þat he spured hym, in space he expowned clene,
Þur3þe sped of þe spyryt, þat sprad hym withinne,
Of þe godelest goddez þat gaynes aywhere.
For his depe diuinite & his dere sawes,
Þy bolde fader Baltazar bede by his name,
Þat now is demed Danyel, of derne coninges,
Þat ca3t watz in þe captyuide in cuntre of Jues;
Nabuzardan hym nome, & now is he here,
A prophete of þat prouince & pryce of þe worlde.
Sende into þe cete to seche hym bylyue,
& wynne hym with þe worchyp to wayne þe bote;
& þa3þe mater be merk þat merked is 3ender,
He schal declar hit also as hit on clay stande.'
Þat gode counseyl at þe quene watz cached as swyþe;
Þe burne byfore Baltazar watz bro3t in a whyle.
When he com bifore þe kyng & clanly had halsed,
Baltazar vmbebrayde hym, & 'Leue sir,' he sayde,
'Hit is tolde me bi tulkes þat þou trwe were
Profete of þat prouynce þat prayed my fader,
Ande þat þou hatz in þy hert holy connyng,
Of sapyence þi sawle ful, soþes to schawe;
Goddes gost is þe geuen þat gyes alle þynges,
& þou vnhyles vch hidde þat Heuen-Kyng myntes.
& here is a ferly byfallen, & I fayn wolde
Wyt þe wytte of þe wryt þat on þe wowe clyues,
For alle Calde clerkes han cowwardely fayled.
If þou with quayntyse con quere hit, I quyte þe þy mede:
For if þou redes hit by ry3t & hit to resoun brynges,
Fyrst telle me þe tyxte of þe tede lettres,
& syþen þe mater of þe mode mene me þerafter,
& I schal halde þe þe hest þat I þe hy3t haue,
Apyke þe in porpre cloþe, palle alþer-fynest,
& þe by3e of bry3t golde abowte þyn nekke,
& þe þryd þryuenest þat þrynges me after,
Þou schal be baroun vpon benche, bede I þe no lasse.'
Derfly þenne Danyel deles þyse wordes:
'Ryche kyng of þis rengne, rede þe oure Lorde!
Hit is surely soth þe Souerayn of heuen
Fylsened euer þy fader & vpon folde cheryched,
Gart hym grattest to be of gouernores alle,
& alle þe worlde in his wylle welde as hym lykes.
Whoso wolde wel do, wel hym bityde,
& quos deth so he dezyre, he dreped als fast;
Whoso hym lyked to lyft, on lofte watz he sone,
& quoso hym lyked to lay watz lo3ed bylyue.
So watz noted þe note of Nabugo_de_nozar,
Styfly stabled þe rengne bi þe stronge Dry3tyn,
For of þe Hy3est he hade a hope in his hert,
Þat vche pouer past out of þat Prynce euen.
& whyle þat watz cle3t clos in his hert
Þere watz no mon vpon molde of my3t as hymseluen;
Til hit bitide on a tyme towched hym pryde
For his lordeschyp so large & his lyf ryche;
He hade so huge an insy3t to his aune dedes
Þat þe power of þe hy3e Prynce he purely for3etes.
Þenne blynnes he not of blasfemy on to blame þe Dry3tyn;
His my3t mete to Goddes he made with his wordes:
"I am god of þe grounde, to gye as me lykes.
As He þat hy3e is in heuen, His aungeles þat weldes.
If He hatz formed þe folde & folk þervpone,
I haf bigged Babiloyne, bur3alþer-rychest,
Stabled þerinne vche a ston in strenkþe of myn armes;
Mo3t neuer my3t bot myn make such anoþer."
Watz not þis ilke worde wonnen of his mowþe one
Er þenne þe Souerayn sa3e souned in his eres:
"Now Nabugo_de_nozar inno3e hatz spoken,
Now is alle þy pryncipalte past at ones,
& þou, remued fro monnes sunes, on mor most abide
& in wasturne walk & wyth þe wylde dowelle,
As best, byte on þe bent of braken & erbes,
With wroþe wolfes to won & wyth wylde asses."
Inmydde þe poynt of his pryde departed he þere
Fro þe soly of his solempnete; his solace he leues,
& carfully is outkast to contre vnknawen,
Fer into a fyr fryth þere frekes neuer comen.
His hert heldet vnhole; he hoped non oþer
Bot a best þat he be, a bol oþer an oxe.
He fares forth on alle faure, fogge watz his mete,
& ete ay as a horce when erbes were fallen;
Þus he countes hym a kow þat watz a kyng ryche,
Quyle seuen syþez were ouerseyed, someres I trawe.
By þat mony þik thy3e þry3t vmbe his lyre,
Þat alle watz dubbed & dy3t in þe dew of heuen;
Faxe, fyltered & felt, flosed hym vmbe,
Þat schad fro his schulderes to his schyre wykes,
& twenty-folde twynande hit to his tos ra3t,
Þer mony clyuy as clyde hit cly3t togeder.
His berde ibrad alle his brest to þe bare vrþe,
His browes bresed as breres aboute his brode chekes;
Hol3e were his y3en & vnder campe hores,
& al watz gray as þe glede, with ful grymme clawres
Þat were croked & kene as þe kyte paune;
Erne-hwed he watz & al ouerbrawden,
Til he wyst ful wel who wro3t alle my3tes,
& cowþe vche kyndam tokerue & keuer when Hym lyked.
Þenne He wayned hym his wyt, þat hade wo soffered,
Þat he com to knawlach & kenned hymseluen;
Þenne he loued þat Lorde & leued in trawþe
Hit watz non oþer þen He þat hade al in honde.
Þenne sone watz he sende agayn, his sete restored;
His barounes bo3ed hym to, blyþe of his come,
Ha3erly in his aune hwe his heued watz couered,
& so 3eply watz 3arked & 3olden his state.
Bot þou, Baltazar, his barne & his bolde ayre,
Se3þese syngnes with sy3t & set hem at lyttel,
Bot ay hatz hofen þy hert agaynes þe hy3e Dry3tn,
With bobaunce & with blasfamye bost at Hym kest,
& now His vessayles avyled in vanyte vnclene,
Þat in His hows Hym to honour were heuened of fyrst;
Bifore þe barounz hatz hom bro3t, & byrled þerinne
Wale wyne to þy wenches in waryed stoundes;
Bifore þy borde hatz þou bro3t beuerage in þede,
Þat blyþely were fyrst blest with bischopes hondes,
Louande þeron lese goddez þat lyf haden neuer,
Made of stokkes & stonez þat neuer styry mo3t.
& for þat froþande fylþe, þe Fader of heuen
Hatz sende into þis sale þise sy3tes vncowþe,
Þe fyste with þe fyngeres þat flayed þi hert,
Þat rasped renyschly þe wo3e with þe ro3penne.
Þise ar þe wordes here wryten, withoute werk more,
By vch fygure, as I fynde, as oure Fader lykes:
Mane, Techal, Phares: merked in þrynne,
Þat þretes þe of þyn vnþryfte vpon þre wyse.
Now expowne þe þis speche spedly I þenk:
Manemenes als much as "Maynful Gode
Hatz counted þy kyndam bi a clene noumbre,
& fulfylled hit in fayth to þe fyrre ende".
To teche þe of Techal, þat terme þus menes:
"þy wale rengne is walt in we3tes to heng,
& is funde ful fewe of hit fayth-dedes."
& Pharesfol3es for þose fawtes, to frayst þe trawþe;
In Phares fyndeI forsoþe þise felle sa3es:
"Departed is þy pryncipalte, depryued þou worpes,
Þy rengne rafte is þe fro, & ra3t is þe Perses;
Þe Medes schal be maysteres here, & þou of menske schowued."'
Þe kyng comaunded anon to cleþe þat wyse
In frokkes of fyn cloþ, as forward hit asked;
Þenne sone watz Danyel dubbed in ful dere porpor,
& a coler of cler golde kest vmbe his swyre.
Þen watz demed a decre bi þe duk seluen:
Bolde Baltazar bed þat hym bowe schulde
Þe comynes al of Calde þat to þe kyng longed,
As to þe prynce pryuyest preued þe þrydde,
He3est of alle oþer saf onelych tweyne,
To bo3after Baltazar in bor3e & in felde.
Þys watz cryed & knawen in cort als fast,
& alle þe folk þerof fayn þat fol3ed hym tylle.
Bot howso Danyel watz dy3t, þat day ouer3ede;
Ny3t ne3ed ry3t now with nyes fol mony,
For da3ed neuer anoþer day, þat ilk derk after,
Er dalt were þat ilk dome þat Danyel deuysed.
Þe solace of þe solempnete in þat sale dured
Of þat farand fest, tyl fayled þe sunne;
Þenne blykned þe ble of þe bry3t skwes,
Mourkenes þe mery weder, & þe myst dryues
Þor3þe lyst of þe lyfte, bi þe lo3medoes.
Vche haþel to his home hy3es ful fast,
Seten at her soper & songen þerafter;
Þen foundez vch a fela3schyp fyrre at forþ na3tes.
Baltazar to his bedd with blysse watz caryed;
Reche þe rest as hym lyst: he ros neuer þerafter.
For his foes in þe felde in flokkes ful grete,
Þat longe hade layted þat lede his londes to strye,
Now ar þay sodenly assembled at þe self tyme.
Of hem wyst no wy3e þat in þat won dowelled.
Hit watz þe dere Daryus, þe duk of þise Medes,
Þe prowde prynce of Perce, & Porros of Ynde,
With mony a legioun ful large, with ledes of armes,
Þat now hatz spyed a space to spoyle Caldeez.
Þay þrongen þeder in þe þester on þrawen hepes,
Asscaped ouer þe skyre watteres & scaþed þe walles,
Lyfte laddres ful longe & vpon lofte wonen,
Stelen stylly þe toun er any steuen rysed.
Withinne an oure of þe niy3t an entre þay hade,
3et afrayed þay no freke. Fyrre þay passen,
& to þe palays pryncipal þay aproched ful stylle,
Þenne ran þay in on a res on rowtes ful grete;
Blastes out of bry3t brasse brestes so hy3e,
Ascry scarred on þe scue, þat scomfyted mony.
Segges slepande were slayne er þay slyppe my3t;
Vche hous heyred watz withinne a hondewhyle.
Baltazar in his bed watz beten to deþe,
Þat boþe his blod & his brayn blende on þe cloþes;
The kyng in his cortyn watz ka3t bi þe heles,
Feryed out bi þe fete & fowle dispysed.
Þat watz so do3ty þat day & drank of þe vessayl
Now is a dogge also dere þat in a dych lygges.
For þe mayster of þyse Medes on þe morne ryses,
Dere Daryous þat day dy3t vpon trone,
Þat cete seses ful sounde, & sa3tlyng makes
Wyth alle þe barounz þeraboute, þat bowed hym after.
& þus watz þat londe lost for þe lordes synne,
& þe fylþe of þe freke þat defowled hade
Þe ornementes of Goddez hous þat holy were maked.
He watz corsed for his vnclannes, & cached þerinne,
Done doun of his dyngnete for dedez vnfayre,
& of þyse worldes worchyp wrast out for euer,
& 3et of lykynges on lofte letted, I trowe:
To loke on oure lofly Lorde late bitydes.
Þus vpon þrynne wyses I haf yow þro schewed
Þat vnclannes tocleues in corage dere
Of þat wynnelych Lorde þat wonyes in heuen,
Entyses Hym to be tene, telled vp His wrake;
Ande clannes is His comfort, & coyntyse He louyes,
& þose þat seme arn & swete schyn se His face.
Þat we gon gay in oure gere þat grace He vus sende,
Þat we may serue in His sy3t, þer solace neuer blynnez.
Amen.
364 Total read